B&A voerde in 2021 namens de rekenkamercommissie een onderzoek uit naar de decentralisatie en transformatie van de Wmo. De rekenkamercommissie gaat met haar onderzoek na of het beleid, dat de gemeente op het gebied van de Wmo heeft geformuleerd, effectief, efficiënt en rechtmatig is.
Deze doelstelling leidde tot de volgende hoofdvraag: “Bereikt de gemeente Ede de door haar gestelde doelen van het Wmo-beleid op effectieve, efficiënte en rechtmatige wijze?” Het onderzoek richtte zich daarbij op: -de verplichte en beoogde kaders, -de uitvoering van de Wmo en -de informatievoorziening en de rolinvulling van de gemeenteraad. Het onderzoek bestond uit een documentanalyse, interviews met de verschillende betrokkenen, casusonderzoek en een reflectiesessie met de gemeenteraad..
Uit het onderzoek bleek dat doelen niet concreet zijn gemaakt met criteria en er geen zicht is op efficiënte inzet van middelen. Mede hierdoor benut de gemeenteraad de wettelijke ruimte voor een politieke invulling van het Wmo-beleid niet optimaal. Concreet staan in het gemeentelijke beleidsplan voor maatschappelijke ondersteuning geen wettelijk verplichte criteria en prestatie-indicatoren. De rechtmatigheid van de maatschappelijke ondersteuning is ook vatbaar voor verbetering: de registratie en monitoring van termijnen is onzorgvuldig, waardoor inwoners niet altijd zeker kunnen zijn van hun situatie. Ook voert de gemeente te weinig regie op de maatschappelijke ondersteuning. Daarvoor zijn namelijk contractuele afspraken en een plan van aanpak voor resultaatsturing nodig en die instrumenten benut de gemeente onvoldoende. Al met al ligt de beoogde veranderslag in de maatschappelijke ondersteuning nog niet op koers.
Naar aanleiding van de bevindingen komen wij tot een aantal aanbevelingen aan het college van burgemeester en wethouders om de beoogde verandering te bereiken. Zo is aanbevolen om in het gemeentelijke beleidsplan voor de Wmo de – wettelijk verplichte – criteria en prestatie-indicatoren voor aanbieders vast te stellen en daarop de monitoring, evaluatie en sturing in te richten. Dat biedt de gemeenteraad ook handvatten om de gewenste politieke beleidsvrijheid en sturingsruimte in te vullen.
Daarnaast kan de regievoering door Wmo-consulenten versterkt worden als consulenten hierin beter worden getraind en er altijd een plan van aanpak wordt opgesteld. De gemeentelijke ambitie om partnerships aan te gaan met aanbieders kan beter worden gerealiseerd door inkoopvoorwaarden over op- en afschaling, kwaliteit en evaluaties op te nemen en daarop te sturen. Tot slot is aanbevolen om de rechtmatigheid van de toegang te verbeteren door meldingen altijd vast te leggen, zodat duidelijk is of wettelijke termijnen worden gehaald.
Bovendien hebben gemeenten best regelgevende bevoegdheden (bijvoorbeeld bij de Jeugdwet, Wmo en Participatiewet), maar deze zijn stevig ingekaderd en voorgeschreven door het Rijk. Anders gezegd: je Het rekenkamerrapport is behandeld in de raadsvergadering van 10 februari, het voorstel met de aanbevelingen is met algemene stemmen aanvaard. Ben je benieuwd naar het volledige rapport, dit is te vinden op: Versterk de verandering (nvrr.nl). Ook is vanuit de een lokale krant een mooi artikel geschreven: Versterk de verandering van de maatschappelijke ondersteuning in Ede – Ede (nieuws.nl).
Heeft u naar aanleiding van dit stuk of het onderzoek nog vragen? Neem dan contact op met:
