070 30 29 500 info@bagroep.nl
hero image
28-04-2019

NIEUWS

Onderzoek naar toedracht victoriebrug alkmaar

Onderzoeksbureau B&A heeft de afgelopen maanden, in opdracht van gemeente Alkmaar, het debacle rondom de medio 2018 uit veiligheidsoverwegingen gesloten Victoriebrug uitgebreid in kaart gebracht. Van de eerste discussies destijds over het ontwerp, planning en de uiteindelijke bouw van de brug tot de eerste signalen van de vastgestelde problematiek en de verdere besluitvorming en handelingen daarna. Op basis van de onderzochte feiten en processen stelt B&A dat de problematiek van de oevers en de brug niet te voorzien of te voorkomen was. Het uitgebreide rapport ligt inmiddels bij gemeente Alkmaar. 

In 2015 officieel geopend, was de beweegbare Alkmaarse Victoriebrug gebouwd om een oversteek te bieden voor fietsers en wandelaars over het Noordhollandsch Kanaal. Medio 2016 dienden zich de eerste problemen aan: de brug knelde bij een te warme temperatuur. In de nasleep van de eerste mislukte pogingen het precieze probleem vast te stellen en op te lossen en na meerdere onderzoeken, werd de brug in juli 2018 uiteindelijk uit veiligheidsoverwegingen gesloten.

Alkmaarse wethouder Marcel Van Zon stelde begin dit jaar dat het noodzakelijk is om de oeverconstructie bij de Victoriebrug aan te pakken. Het probleem ligt, volgens hem namelijk niet bij de brug, maar bij de oevers. Die verschuiven langzaam richting het water waardoor de brug klem komt te zitten en niet langer dicht kan. 

Onvoldoende stabiliteit oeverconstructie

De stelling van Van der Zon ligt in lijn met de bevindingen uit onderzoek dat CRUX en FUGRO in 2018 hebben uitgevoerd. De onderzoekers van de bureaus stellen dat er fouten zijn gemaakt in de berekening van de stabiliteit van de oevers. Zo was het dragend vermogen van de damwanden aan de oevers niet meegenomen in risicoberekeningen bij de ontwerpfase. Ondanks hun bevindingen in het onderzoek, konden CRUX en FUGRO geen heldere en eenduidige oorzaak voor de problematiek aanwijzen. Was het de damwand, de oeverconstructie, het verleggen van het fietspad en verhogen van het kruispunt of de bouw van de bioscoop?

Nog voordat de brug destijds gebouwd was, zouden oud-ambtenaren en de provincie Noord-Holland reeds aangegeven hebben dat voor een brugconstructie een sterkere oeverconstructie nodig was, zo melden diverse media. Gemeente Alkmaar zou bovendien gewaarschuwd zijn dat de plannen geen rekening hielden met de vele leidingen die er lopen. Ondanks die adviezen zou de gemeente er destijds bewust voor gekozen hebben om de oeverconstructie niet te versterken.

Hardnekkig probleem

Vanaf de constatering van het probleem in 2016 tot aan de sluiting van de brug medio 2018 zijn er diverse pogingen gedaan om de problematiek het hoofd te bieden. In eerste instantie werd na constatering van de klemmende brug besloten om 6mm van de brug af te slijpen, maar dit loste het probleem niet op. Vervolgens werd een deel van de oostelijke L-wand een stuk naar achteren geplaatst, maar wederom bleef het probleem bestaan. Anno 2017 was het probleem nog altijd niet opgelost. In de zomer van dat jaar werden de L-wanden aan beide zijden 50mm naar achteren geplaatst om de brug meer ruimte te geven. Vervolgens kwam uit metingen naar voren dat de houten beschoeiing zich richting de brug bleef verplaatsen. In 2018 is de brug uit het oogpunt van veiligheid gesloten.

Om de brugconstructie naar behoren en veilig te herstellen is door het gemeentebestuur uiteindelijk besloten om stalen damwanden te laten bouwen. Kosten voor dit geplande herstel werden in januari van dit jaar geraamd op zo’n €840.000, in december lag die schatting nog twee ton lager. In februari 2019 accordeerde de Raad een aanvullend krediet voor het herstel van de oevers en aanleggen van de damwanden. De huidige verwachting is dat de brug op z’n vroegst gemaakt zal zijn in maart 2020 en dan weer zal opengaan. Eerder voorspelde de gemeente dat de brug al eind 2019 gerepareerd zou kunnen worden. De nieuwe constructie moet honderd jaar mee kunnen.

Feitenonderzoek B&A

Om in de gang van zaken in het debacle rondom de Victoriebrug helder in kaart te krijgen, besloot de gemeente externe hulp in te schakelen om grondig feitenonderzoek te doen. De gemeente schakelde de expertise in van B&A. Wethouder van Zon zei daarover onder meer: “Ruim acht ton aan gemeenschapsgeld. Dat is inderdaad een hoop geld, maar het is wel noodzakelijk om de oeverconstructie bij de Victoriebrug aan te pakken.” Hij benadrukte: “De onderste steen moet boven. We willen dit niet nog eens meemaken in Alkmaar.”

Het onderzoek door B&A heeft plaatsgevonden in de periode december 2018 t/m maart 2019 en heeft de feiten en processen rondom de aanleg van de brug in kaart gebracht. Het betrof een enorm gedetailleerde doorlichting: “Voor dit onderzoek hebben wij 1,7 meter papier en 137 gigabyte aan bestanden onderzocht uit de periode 2011 t/m 2018 en relevante betrokkenen geïnterviewd”, vertelt Rob Ramsey, strategisch adviseur bij B&A en nauw betrokken bij het onderzoek.

Problemen niet te voorzien of te voorkomen

Een belangrijke conclusie die de adviseurs in hun rapport trekken is dat zij aan de hand van de door de gemeente beschikbaar gestelde informatie “geen aanleiding” hebben kunnen vinden om de problemen met de oevers en de brug te voorzien. “Noch in de aanloop naar de contractering, noch tijdens de ontwerpfase en de realisatiefase, noch bij de vergunningverlening. Noch van de gemeente Alkmaar, noch van de provincie Noord-Holland, het Hoogheemraadschap HollandsNoorderkwartier noch van de opdrachtnemer Oosterhof Holman of BSB.” 

Een overige conclusie van B&A is dat niet eerder dan in de rapporten van de genoemde adviesbureaus duidelijk werd dat de stabiliteit van de oevers niet zou voldoen. Bovendien hebben de onderzoekers op basis van twee rapporten van Geonius “geen aanleiding gevonden” om aan de stabiliteit van de oevers te twijfelen. B&A: “Wij zien derhalve, op basis van de ons ter beschikking gestelde documenten, niet hoe de problemen met de toen beschikbare informatie waren te voorzien. Pas in 2018, met de rapporten van CRUX en FUGRO, wordt duidelijk dat de stabiliteit van de oevers niet voldoet.”

Voor de complete onderzoeksbevindingen, zie het rapport, getiteld ‘Schaken met damwanden’, dat inmiddels door het College aan de Raad is gestuurd .

Tekst opgesteld door consultancy.nl.

Wilt u meer weten over dit onderzoek? Vraag het aan:

Yorick van den Berg / manager advies