Op donderdag 13 februari organiseerde B&A een netwerkborrel voor de deelnemers van de B&A Summit Jongerenwerk Next Level. Professionals, beleidsmakers en jongeren kwamen samen om ervaringen en ideeën uit te wisselen en om volgende stappen te bespreken. B&A bestuurder Mathilde Corsten blikt terug en deelt haar visie op de belangrijkste uitdagingen en kansen binnen het jongerenwerk. Ze zet uiteen hoe we samen kunnen bouwen aan een toekomstbestendige aanpak, gericht op het versterken van de kwaliteit van jongerenwerk.
Hoe kwam je op het idee om de B&A Summit over jongerenwerk te organiseren?
“We praten in Nederland al langer over de toekomst van jongerenwerk: hoe versterken we de verbinding tussen organisaties, jongeren en beleidsmakers? Ook bij B&A, waar we jongerenwerk uitvoeren én gemeenten adviseren over jeugdbeleid, stellen we ons die vragen.
Elke gemeente vult jongerenwerk op haar eigen manier in, terwijl alle professionals zoeken naar betere aansluiting bij jongeren. Tegelijkertijd lopen ze al jaren tegen systeemgrenzen aan. 1 op de 7 jongeren doet nu een beroep op zorg – 25 jaar geleden was dit nog 1 op de 27 jongeren. Een zorgwekkend probleem, en ik voel echt de urgentie om dat terug te dringen. Dat vraagt om samenwerking en gezamenlijke actie en daarom organiseerden we in oktober 2024 de B&A Summit Jongerenwerk Next Level.
Deze summit bracht jongeren, gemeenten, jongerenwerkers, beleidsmakers en bestuurders samen. Natuurlijk om te bespreken wat er werkt, wat er beter kan en hoe we met jongerenwerk écht impact blijven maken. Van veel jongerenwerkers en -coaches kregen we de feedback dat het een waardevolle dag was waarop onderwerpen werden behandeld waar zij in de praktijk dagelijks tegenaan lopen. Wat ze vooral waardeerden was de diepgang en de gezamenlijke zoektocht naar oplossingen.
Het vervolg op deze summit moet meer actiegericht zijn. Op 13 februari bespraken we de uitkomsten en bepaalden we de volgende stappen om echt samen te bouwen aan ‘Next Level’ jongerenwerk.”
Mathilde Corsten, bestuurder B&A
Welke uitdagingen zie jij in het jongerenwerk en hoe kan het beter?
”Samenwerking tussen partijen is cruciaal. Zonder die samenwerking ontstaan gaten. Jongerenwerkers spelen een verbindende rol in de wijk en moeten weten welke initiatieven er zijn. Veel buurten hebben informele netwerken, zoals buurtmoeders, -vaders en organisaties die moeilijk bereikbare jongeren ondersteunen. Maar als jongerenwerk tekortschiet, vullen anderen het vacuüm op. Soms op een manier die niet helpt.
Neem bijvoorbeeld overlast bij winkelcentra. Jongeren die daar rondhangen, zorgen voor klachten en politie-ingrijpen, waardoor het een ordediscussie wordt. Maar de kern ligt vaak dieper: jongeren hebben plekken nodig waar ze zich welkom en gehoord voelen. Dat kan van alles zijn: een plek voor muziek, kunst, ondernemerschap, of gewoon om samen te komen. Die bredere visie op jongerenwerk moeten we verder ontwikkelen.
Concurrentie tussen organisaties speelt ook een rol, maar samenwerking is belangrijker. Sommige organisaties krijgen langdurige subsidies en kunnen duurzaam werken, terwijl anderen zich specialiseren in specifieke doelgroepen. Idealiter versterken we elkaar, zeker nu de middelen schaars zijn.
Daarnaast vind ik een proactieve aanpak essentieel in jongerenwerk. In plaats van afwachten tot jongeren bij hen aankloppen, moeten jongerenwerkers actief de wijk ingaan en zichtbaar zijn op plekken waar jongeren samenkomen. Ook online op social media. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar gebeurt nog niet overal. Waar jongerenwerkers ontbreken, lopen jongeren sneller vast en ontstaat overlast. Daarom is het zo belangrijk om preventief te werken. Dat kan betekenen dat je een netwerk in de wijk opbouwt, maar ook dat andere jongeren een signaalfunctie hebben. Jongeren kunnen elkaar namelijk vaak sneller herkennen en helpen, dan professionals dat kunnen. Als dat goed wordt ondersteund, kan het soms veel krachtiger zijn dan begeleiding van buitenaf.
Tijdens de summit spraken we ook over het ‘ongemak’ in jongerenwerk: hoe ga je om met lastige situaties en regelgeving? Jongerenwerkers willen flexibel en innovatief werken, maar lopen tegen regels en financieringsmodellen aan. Gemeenten spelen hierin een sleutelrol. Samen moeten we een moedig partnerschap aangaan zodat het jongerenwerk optimaler gaat functioneren en er echt vooruitgang wordt geboekt.”
Hoe zie jij de toekomst van jongerenwerk? Wat zijn jouw wensen voor de komende jaren?
“Ik hoop dat jongeren eerder de stap zetten om te delen waar ze in vastlopen en zo toegang krijgen tot een netwerk dat hen perspectief biedt. We hebben een heel systeem opgezet: jongerenwerkers, buurthuizen, jeugdorganisaties. Dit wordt soms te bureaucratisch ingericht waardoor er geen match is met de leefwereld van de jongere. Het zou mooi zijn als jongeren deze plekken écht eigen maken en daar communities opbouwen waarin ze zich thuis voelen.
De kernvraag van de summit was precies die vraag: hoe verbinden we jongeren en organisaties beter? Hoe zorgen we dat jongerenwerk niet óver, maar mét jongeren wordt vormgegeven? Beleid en regels worden bedacht, maar sluiten ze aan op wat jongeren daadwerkelijk nodig hebben? Worden ze gehoord, of haken ze af omdat ze zich genegeerd voelen? Dit zijn cruciale vragen voor de toekomst van jongerenwerk, oftewel jongerenwerk ‘Next Level’.
Het gaat niet om jongeren die zich alleen onder elkaar scharen zonder perspectief, maar om samen iets opbouwen dat hen verder helpt. Ervaringsdeskundigheid speelt hierin een grote rol: veel jongerencoaches hebben zelf soortgelijke uitdagingen gekend en weten wat werkt. Die kracht moeten we beter benutten.
Kortom, de toekomst van jongerenwerk vraagt om sterke samenwerking en vooruitstrevende partnerschappen. We moeten de verbinding tussen jongeren, jongerenwerkers en organisaties versterken en een intensief netwerk bouwen dat jongerenwerk ondersteunt en écht aansluit bij de leefwereld van de jongeren. De jeugd hééft de toekomst, maar het is aan ons om te zorgen dat álle jongeren, ongeacht hun uitdagingen, de kans krijgen hun volledige potentieel te benutten.”
De summit ‘Jongerenwerk Next Level’ werd in oktober 2024 georganiseerd door B&A. Het naar aanleiding van deze summit verschenen boekje is hier te downloaden.
