Opinie: Jacqueline Hoogland
Geweld onder jongeren komt steeds vaker voor, ook in Nederland. Niet alleen het aantal steek- en schietincidenten stijgt, ook het aantal ‘kleine’ knokpartijen neemt toe. Veel experts hebben een mening over de oorzaak. De een denkt dat het ligt aan social media, de ander wijst naar Netflix en weer anderen geven de ouders en het gebrek aan opvoeding de schuld. Adviseur Jacqueline Hoogland denkt er het volgende over.
Het aantal steekincidenten stijgt met name in de randstad tot idioot grote hoogte. Onder jongeren is het stoer om te steken en gestoken te worden, en je maakt het helemaal als je het dan ook nog deelt op social media. Als je de foto’s bekijkt, zie je steekwapens waarvan je nauwelijks gelooft dat die in omloop zijn. Sterker nog: het verbaast je dat die dingen te koop zijn. Daarnaast zie je een aantal bestuurders in dit land vragen om een verbod op deze wapens. Dit is bijzonder, want dat verbod is er al lang. Dit soort wapens valt onder de Wet wapens en munitie, we zouden dus wel degelijk kunnen handhaven. Maar lost dat het probleem op?
Problemen met jongerengroepen zijn niet nieuw. Wat wel zorgen baart, is dat de leeftijd van jongeren die betrokken zijn bij dit soort geweldsincidenten, steeds lager wordt. Sommige jongeren zijn pas tussen de 12 en 14 jaar oud. Omdat deze leeftijdscategorie preventief gefouilleerd kan worden, dragen de broertjes en zusjes van 8 tot 11 jaar de wapens naar de bosjes, waar deze dan door hun broers en zussen opgehaald worden (bron: Politie Rotterdam). In het verleden hebben ook andere delen van Nederland te maken gehad met groepen die incidenten veroorzaakten, hoe is dat toen dan opgelost?
Volgens mij en mijn collega’s, is het helemaal niet zo interessant waar het aan ligt. Veel belangrijker is dat we jongeren ondersteunen, hen een alternatief bieden en hen persoonlijke aandacht geven.
“Ouders zijn goedbedoelende mensen zonder opvoeddiploma of ervaring, en ja die maken fouten, wen er aan”,
zei ik altijd tegen mijn eigen kinderen.
We moeten ouders niet de schuld geven, maar ook hen juist ondersteunen, bij de opvoedvragen die zij hebben. Kinderen opvoeden is altijd al een uitdaging geweest. Met de snel veranderende samenleving waar steeds meer mensen zich buitengesloten voelen, wordt deze uitdaging alleen maar groter. Dan is er ook nog eens het gegeven dat kinderen bijna met social media aan hun vingers geboren worden, terwijl de meeste ouders daar pas op veel latere leeftijd mee te maken hebben gekregen. Kinderen kunnen veel meer met hun telefoons of een computer dan wij en ja, dus ook de foute dingen. Als je vriendje het doet, is het toch stoer om het ook te doen. Als mensen op Netflix elkaar naar het leven staan en aftuigen, en dat is het enige waar je naar kijkt, is het niet gek dat je een vertekend wereldbeeld krijgt.
Gaat dat helpen dan? We hebben bij B&A – en onze onderdelen PIT 010 en Futuro bijvoorbeeld – veel ervaring met een andere aanpak. De leiders van deze jongerengroepen zullen aangepakt moeten worden door politie en justitie, maar meestal zijn dat maar drie á vier jongeren uit een groep. De overige jongeren moeten we een alternatief bieden. Ze ondersteunen, naar ze luisteren en ze helpen bij het oplossen van hun problemen, niet alleen met hun persoonlijke problemen, maar ook met de problemen in hun gezin.
Dit betekent niet dat wij jongeren pamperen: als het goed is zijn ze al jaren uit de luiers en dat moeten ze zelf ook gaan beseffen. Jongeren hebben zelf ook een verantwoordelijkheid en dat weten ze ook best. Veel jongeren hebben meerdere, soms complexe problemen. Ze raken het overzicht kwijt, overzien het niet meer en hebben daar dus hulp nodig.
Dit is wel een heel bijzonder statement. In een van de grote steden zei iemand tijdens een van de bijeenkomsten over de jongerenproblematiek gelukkig ook: “De enigen die echt contact hebben met de jongeren, en invloed op ze hebben, zijn de jongerenwerkers.” Jongerenwerkers proberen er te zijn, te ondersteunen en een alternatief te bieden. Ze luisteren, stellen open vragen over problemen die jongeren niet direct willen vertellen. Heel laagdrempelig. Dit werkt, ook bij groepen waar zorgen over zijn.
Alleen handhaving erop los laten helpt niet. Het is de uitdaging om met alle partijen in een buurt of wijk een sluitend plan te maken. Om samen te benoemen wie wat doet, en waarom en wanneer. Steeds met elkaar proberen de problemen op te lossen. Bij B&A noemen mijn collega’s en ik dat ‘het nieuwe jongerenwerk’, dat zich steeds aanpast aan de situatie en aansluit bij het leven van de jongeren op dat moment. Anders dan het klassieke jongerenwerk, waarbij jongeren vooral ‘bezig’ gehouden worden.
Wij durven de uitdaging aan te gaan en doen dat op een vernieuwende manier. Niet voor jongeren denken en alles voorkauwen, maar samen met hen werken aan perspectief. De maatschappij is ook aan zet, durven we jongeren een kans te geven? Ook al zijn ze in het verleden niet altijd braaf geweest? Wij vinden dat jongeren die bewezen hebben er voor te willen gaan, die laten zien iets van hun leven te willen maken, die kans verdienen.
De jeugd heeft de toekomst. Ook de jongeren die opgroeien vanuit een minder rooskleurige omgeving en uitgangspositie.
Over het bovenstaande van gedachten wisselen? Ik hoor het graag.
