Ontwikkelingsbedrijven begeleiden onvoldoende kwetsbare mensen naar de arbeidsmarkt. Het kabinet heeft een flink bedrag van 330 miljoen euro uitgetrokken om deze bedrijven te helpen bij hun transitie. De vraag is of dit daadwerkelijk de kwetsbare mensen uiteindelijk aan een baan helpt.
Het valt op dat bedrijven die zich richten op werkondersteuning terughoudend zijn om ingrijpende veranderingen door te voeren, zoals vereist door de Participatiewet. Lokale overheden bieden hierbij niet altijd de nodige begeleiding en richtlijnen. Het kabinet neemt nu een actievere rol en voorziet gemeenten van meer sturing en financiële middelen om een effectievere ondersteuning te bieden.
In onze onderzoeken zien wij vaak dat het gebruik van sturing en middelen niet altijd leidt tot effectieve resultaten. Zo worden transitietafels soms onvolledig georganiseerd, worden strategieën gebaseerd op verkeerde instrumenten en ontbreekt het vaak aan flexibiliteit. Bovendien merken we op dat in verschillende gemeenten cliënten niet deelnemen aan transitietafels, terwijl het juist hun perspectief is waar wij ons op richten.
Als het gaat om begeleiding naar werk is wat ons betreft altijd de eerste stap de kandidaat laten bepalen welke ondersteuning zij nodig hebben. Vervolgens moeten het ontwikkelbedrijf en de gemeente samenwerken en bepalen hoe deze ondersteuning geboden kan worden. Hierbij is het essentieel om het aantal aanbieders te verminderen en langdurige samenwerkingsverbanden aan te gaan met de geselecteerde partners.
Daarnaast zien wij in de praktijk regelmatig terug dat de gekozen instrumenten voor strategieën in het sociaal domein gebaseerd zijn op financiering en verantwoording. Als deze focus niet verschuift, zal een transitie nooit succesvol worden. Het oude systeem vormt dan alleen maar een obstakel voor de introductie van het nieuwe systeem. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat organisaties zich vooral richten op het naleven van contractuele verplichtingen, zoals het invullen van voldoende uren, in plaats van zich juist te concentreren op de inhoudelijke aspecten van de benodigde begeleiding. Als we dit toepassen op ontwikkelingsbedrijven, zou juist de begeleiding naar werk de kern van de strategie moeten vormen. Dit is echter niet altijd terug te vinden in de beleidsdocumenten die worden opgesteld.
Het is daarom van essentieel belang dat we ons richten op het ontwikkelen van beleid en strategieën die ontwikkelingsbedrijven in staat stellen om mensen effectief naar werk te begeleiden. Laten we dus samen werken aan deze transitie waar de mens centraal staat en waarin iedereen de kans krijgt om hun volledige potentieel te bereiken.
Auteurs: Sari van Aart, Yorick van den Berg, Julian Edens
